به گزارش روابط عمومی مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران در راستای برگزاری سیزدهمین جشنواره پژوهش و نوآوری درمدیریت شهری نشست تخصصی "واکاوی زمینه های سیاستی و قانونی تحقق مدیریت یکپارچه شهر تهران؛ قانون مدیریت یکپارچه پایتخت" با حضور احمد صادقی عضو شورای شهر تهران، غلامرضا کاظمیان، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی و مدیر کل دفتر طرح ریزی شهری و طرح های عمران توسعه وزارت راه و شهرسازی، سید علی میرنجاتی، سخنگوی مشاور عالی مجمع شهرداران کلانشهرها، علیرضا رهایی، عضو هیات علمی دانشگاه امیر کبیر و معاون مطالعات زیربنایی مرکز پژوهش های مجلس، فریبرز محمدی، رئیس کمیته آمایش مدیریت شهری و مسکن و شهرسازی دبیرخانه تشخیص مصلحت نظام و حسنی السادات شمس دولت آبادی، دبیر نشست به صورت برخط برگزار شد.

احمد صادقی عضو شورای شهر تهران، در این نشست گفت: کمیته هوشمندسازی و شفافیت شورای شهر تهران با محورهای هوشمند شازی و شفافیت تا کنون اقدامات زیادی انجام داده است و در همین راستا پیگیر طرح جامع مدیریت شهری و روستایی در مجلس شورای اسلامی هستیم.

وی افزود: اجرای هوشمندسازی می‌تواند به مدیریت یکپارچه کمک شایانی کند، با گسترش شهرها ایجاد شبکه اطلاعات از الزامات دستیابی به مدیریت یکپارچه است. یکی از اهداف توسعه پایدار ایجاد شهر هوشمند و مدیریت یکپارچه شهری است. مدیریت یکپارچه شهری از این رو ضروری است که شهرداری ها به دلیل عدم وجود هماهنگی ها هزینه های فراوانی را متحمل می شود و در این راستا اتلاف انرژی و منابع مالی یکی از نقاط ضعف مدیریت شهری محسوب می شود.

صادقی با توجه به جایگاه نظارتی شورای شهر گفت: سازمان ملل در قالب یک برنامه جهانی بیانیه ای در اصول 9 گانه برای ایجاد مدیریت یکپارچه در شهرها تدوین کرده که شفافیت، اثربخشی و ارتقای شرایط  کار و زندگی همه شهروندان از اهداف آن به شمار می آید.

غلامرضا کاظمیان، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی و مدیر کل دفتر طرح ریزی شهری و طرح های عمران توسعه وزارت راه و شهرسازی گفت: تقریبا سه دهه از عمر طرح مدیریت یکپارچه در مدیریت شهری می گذرد و تا کنون انرژی زیادی در این حوزه صرف شده و خروجی و بازدهی لازم را نداشته است.

وی با اشاره به دلایل عدم اجرای مدیریت یکپارچه شهری گفت: شرایط امروز شهرها نتیجه مدیریت شهری است که در اجرا نواقص فراوانی داشته است و به نظر می آید که تلاش ها و اقدامات انجام شده در راستای یکپارچگی به یک رفتار و یا نهادی در میان تصمیم گیران تبدیل نشده است. بنابراین در مرحله رفتار عملیاتی، یکپارچگی ملاک عمل مدیران نبوده است.

عضو هیات علمی دانشگاه در اشاره به دلایل عدم تحقق مدیریت شهری گفت: گسیختگی نهادی و فرایندهای متعارض از دلایل عدم تحقق مدیریت شهری است. شهرداری به عنوان هسته اصلی نتوانسته جایگاه خود را میان دستگاههای مدیریتی پیدا کند. نه دولت شهرداری را از خود می دانسته و نه مردم شورا و شهرداری را از آن خود می دانند.

وی ادامه داد: اهمیت فراوان مسائل مالی یکی از دلایل از هم گسیختگی در شهرداری تهران است همچنین تعارض منافع از دیگر دلایل عدم تحقق مدیریت یکپارچه شهری است. یعنی منافع مورد نظر شهرداری برای تحقق یکپارچگی، الزاما مطابق منافع سایردستگاها و نهادهای مرتبط نیست.

وی با ارائه پیشنهاداتی افزود: اصلاح جایگاه نهادی شهرداری یکی از راهکارهای اجرای مدیریت یکپارچه شهری است. منزلت اجتماعی مدیریت شهری باید حفظ شود و باید نهادی قابل اعتماد برای مردم باشد.

سید علی میرنجاتی، مشاور عالی مجمع شهرداران کلانشهرها در ادامه با نقد مدیریت شهری و موانع ایجاد یکپارچگی در مدیریت شهری گفت: به نظر می آید نیاز جدی حقوقی و قانونی در زمینه تحقق مدیریت شهری نداریم. ظرفیت های قانونی برای تحقق مدیریت یکپارچه در اصل هفتم، یکصدم و یکصدو سوم وجود دارد.

وی ادامه داد: اصل هفتم قانون اساسی نظام شوراها را از ارکان اداره شهرها می‌داند و ماده یکصدم تصمیمات  شوراهای شهر  را الزام آور برمی شمارد و اصل یکصدودهم نیز تصمیمات آنها را قانونی می داند. شوراها تنها دارای جایگاه نظارتی نیستند و برای احصاء وظایف قانونی شوراها باید بررسی های بیشتری صورت گیرد.

وی با ارائه پیشنهادی گفت: در حوزه نظری باید مدلی طراحی شود تا بر اساس آن مدل درمسیر قانونگذاری و تصمیم سازی قرار بگیریم.

میرنجاتی با اشاره به موانع تحقق مدیریت یکپارچه ادامه داد: اولین مانع، اصلاح نظر شورای نگهبان است. اگر قوانینی که در دوره های قبل به شوراها داده شده است دوباره به شورای نگهبان برود تصویب نخواهد شد. مسئله دیگر تمرکز مدیریت در دولت است که مدیریت شهری حتی با حضور شهردار در هیات دولت نمی تواند باعث ایجاد تغییر شود. همچنین مجلس شورای اقدامی جدی و مطالبه گری در این حوزه نداشته است.

وی تفکیک امور ملی و محلی را یکی از راهکارهای حل این معضل دانست و افزود: باید در امور محلی و ملی تفکیک انجام شود چرا که این مورد از موارد ضعف وزارت کشور و شورای عالی استانها در ایجاد مدیریت یکپارچه شهری است.

علیرضا رهایی، عضو هیات علمی دانشگاه امیر کبیر و معاون مطالعات زیربنایی مرکز پژوهش های مجلس گفت: بیش از 40 سال از عمر جمهوری اسلامی می گذرد و وقت آن است که به دلایل عدم تحقق اهداف مدیریت یکپارچه شهری رسیدگی شود. در سال گذشته طرحی با این عنوان به مجلس شورای اسلامی ارسال شده که تا کنون بلاتکلیف مانده است.

وی در ادامه گفت: مزیت عمده این طرح این است که براساس آن مدیریت شهری از سایر ارگان ها به شهرداری واگذار می شود. این امر، سبب کوچک شدن ساختار دولت و انتقال مدیریت به شهرداری و تسهیل در اداره امور خواهد شد. هرچند، برای اجرایی شدن نیاز به بررسی هایی دارد و باید نقش نهادهای دیگر در تحقق آن مشخص شود.

 وی در آسیب شناسی ساختار شهرداری ها گفت: ایجاد درآمد پایدار می تواند جایگاه آن را در میان دستگاه ها پایدارتر کند. روش های تامین مالی در شهرداری ها نیاز به بازنگری و احیای جدی دارد.

رهایی ادامه داد: مردم از نحوه اجرای خدمات در شهرداری تهران راضی نیستند و شهرداری در میان مردم جایگاه خود را از دست داده است. وی اضافه کرد، شورای شهر چگونه می تواند آسیب شناسی ساختار شهرداری را اجرایی کند در حالی که چارچوب اختیاراتش محدود به وظایف نظارتی است و تا کنون سایر اختیارات قانونی شورای شهر محقق نشده است.

فریبرز محمدی، رئیس کمیته آمایش مدیریت شهری و مسکن و شهرسازی دبیرخانه تشخیص مصلحت نظام در ادامه گفت: با چالش های متعددی در حوزه اداره امور کلانشهرها مواجه هستیم و همین موضوع ما را وا داشته تا به سوی یکپارچگی در مدیریت شهری گام برداریم.

وی با اشاره به دلایل متعددی در ایجاد شرایط فعلی گفت: ضرورت تغییر در ساختار مدیریت شهری احساس شده و پیش نیاز آن رفع چالش های قانونی از بالاترین سند بالادستی تا برنامه های دیگر است که در این راستا نیازمند بازنگری و بررسی مجدد هستیم.

محمدی گفت: ایجاد هماهنگی در مقررات و قانونگذاری و ضرورت بازنگری سیاست‌های کلی شهرسازی از محورهای مهم تحقق مدیریت یکپارچه شهری است.