یادداشت دبیر جشنواره:
🖊فرهاد محبـّــتی
جوامع رو به تزاید شهری با چالشهای متزاید متعددی در عرصههای گوناگون روبهرو هستند که روند شهرنشینی پایدار را تحت تاثیر قرار میدهند. اثرات متقابل چالشهای متغیر و نیز برهمکنشهای عواملی نظیر استقرار جغرافیایی، ترکیب جمعیتی، شرایط زیست محیطی، سبک زندگی، نحوه اسکان، تضارب فرهنگی و اجتماعی و تعاملات شهری و غیره، موجب تاثیرپذیری و شکلگیری شهرهایی میشوند که از هر نظر بایکدیگر متفاوت هستند. در واقع هیچ شهری در دنیا شبیه به دیگری نیست و هر شهر خصوصیات منحصر به خود را دارد.
به دلیل افزایش روزافزون مسائل شهری، متولیان امور، در حال توسعه و اعتلای اشکال جدیدی از مدیریت و حکمروایی شهری هستند. امروزه به دلیل گستره و دامنه چالشها و نیاز فزاینده به انجام تحقیقات در همه زمینهها، شاهد طغیان مطالعات و پژوهشهای شهری و حجم عظیمی از دادهها هستیم که در آن، فرآیندهای نوآوری با هدف تغییرات اساسی در نظام حاکم بر شهرها شکل گرفتهاند.
دسترسی به گزارشهای صحیح، اصولی، شفاف و بهموقع، ضمن ترغیب مدیران شهری برای استفاده از نتایج حاصله، امکان بهرهمندی شهروندان از مزایای چنین مطالعاتی را در جهت ارتقای سطح کیفی زندگی، ممکن میسازد چرا که در دنیای امروز، گردش آزاد اطلاعات در جهت بهبود وضع معیشت شهروندان در سراسر جهان به عنوان یکی از ابزارهای مهم مدیریت و حکمروایی شهری و لازمه توسعه پایدار محسوب میشود.
ارتقای سطح دانش و آگاهی جوامع، شناسایی اولویتها، ایجاد استانداردها، تدوین دستورالعملها، تعیین اهداف و اختصاص منابع و نیز ایجاد الگوی جدید برنامهریزی علمی برای آینده، منجر به ثبات و بهرهوری شهرها میشود.
در این بین، مراکز مطالعاتی و تحقیقاتی از طریق دریافت بازخورد از متخصصان و تأثیرگذاران حوزه مدیریت شهری، به اتخاذ تصمیمات صحیح کمک میکنند.
از آنجاییکه شهرها اساسا برای برخورداری از یک سیستم با ثبات و برنامهریزی شده علمی و عملی نیاز به مطالعات در همه حوزهها دارند برگزاری جشنوارهها و رویدادهای علمی و پژوهشی، به مثابه یک همپیوندی و همدلی ملی و بین المللی، یک ضرورت انکارناپذیر است.گردآوری و انتشار نتایج حاصل از نقطه نظرات متخصصان، پژوهشگران، کارشناسان و مسئولان شهری، فرصت مناسبی را برای آشنایی با دیدگاهها و تجربیات محققان و همکاریهای علمی فراهم میآورد.
دریافت و بهکارگیری راهحلهای برآمده از تفکرات جمعی، مسیر حل نوآورانه مسائل و چالشهای شهری را برای مسئولان اداره شهرها هموار مینماید چرا که گرد هم آمدن محققان حوزههای مختلف، امکان تبادل دانش و تجربیات ناب را در بین برگزارگنندگان و شرکت کنندگان آن ایجاد میکند و ثمرات حاصل از آن بطور عام در برگیرنده بخش عظیمی از جامعه شهری است.
روند رو به رشد مطالعات شهری، نشان از عزم جهانی برای اداره علمی شهرها دارد و در این میانه، حلقه مفقوده عملیاتی شدن آن همانا اتصال شبکههای علمی و دانشگاهی با بدنه اجرایی شهرها است.
هرچند مطالعات مربوط به یک شهر میتواند الگوی مطالعاتی خوبی برای سایر شهرها باشد ولی بر اساس آنچه در مورد متغیرهای حاکم برشهر گفته شد نتایج آن عینا و لزوما نمیتواند مورد استفاده شهر دیگر قرار گیرد. به تعبیر دیگر بنا به تفاوتهای متعدد، نتایج مطالعاتی یک شهر عینا قابل تعمیم به شهر دیگر نیست مگر اینکه بومی شده و همه جوانب آن مورد بررسی قرار گرفته باشد.
مطالعات شهری که از یک فرآیند جامع و کامل برخوردار باشند از طریق تدوین تجربیات و مطالعات متخصصان، محققان، دانشمندان و دانشگاهیان و البته شهروندان آگاه و متعهد میسر میباشد.
جشنواره پژوهش و نوآوری در مدیریت شهری که با عنوان مجمع شهری تهران (Tehran Urban Forum) شناخته میشود اگر نگوییم بزرگترین بلکه یکی از بزرگترین و مهمترین رویدادهای علمی و اجرایی حوزه مدیریت شهری است که هر ساله توسط مرکز مطالعات و برنامهریزی شهر تهران برگزار میشود و در سومین سال پیاپی به همراه هشتمین جشنواره پژوهش و آموزش در مدیریت شهری و روستایی به صورت مشترک با سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور و با همکاری مدیریت شهری کلانشهرها و مراکز استانها، استانداریها، دانشگاهها، مراکز تحقیقات و نوآوری، شرکتهای دانشبنیان، پارکهای علم و فنآوری و سایر سازمانها و نهادها برنامهریزی شده است.
مجمع شهری تهران بستر مناسبی است که از طریق آن پژوهشهای بومی پژوهشگران حوزه شهری برای حل مشکلات شهرها و مقابله با چالشهای این حوزه، مستقیما در خدمت بخشهای مرتبط با اداره شهر قرار گرفته و مدیران شهری میتوانند با اتکا و اطمینان از نتایج حاصله، استراتژیهای کلیدی مدیریتی را در حوزه عمل خود به کار بندند.
کاربست نتایج مطالعاتی دقیق و کلیدی توسط مدیران شهری، آنها را قادر میسازد که با در نظر داشتن شاخصهای پیشرفت و توسعه، گام در مسیری بگذارند که جایگاه شهرها را در رتبهبندیهای ملی و بینالمللی ارتقا بخشیده و بستر توسعه همه جانبه و پایدار آنها را فراهم آورند.
با اهتمام و اتصال همه بخشهای مطالعاتی و اجرایی، امکان رفع نارساییهای شهری در یک چارچوب علمی و مطمئن فراهم گردیده، منجر به ایجاد و حفظ ثبات و پایداری شهرها شده و با ایجاد زمینههای شکوفایی و نیل به اهداف توسعه پایدار و پیشرفت شهری نهایتا منتج به آرامش، آسایش و رفاه شهروندان میشود.